Dhoma e Biznesit të Diasporës vjen me disa propozime për Këshillin e Investimeve
Këshilli i Investimeve ka mbajtur online mbledhjen e radhës ku tema kryesore ka qenë ndikimi i situatës së krijuar nga COVID-19, si dhe fillimi i një dialogu të strukturuar mbi ndikimin e biznesit dhe masat afat-shkurtra e afatgjata, që duhet të ndërmerren . Dhoma e Biznesit të Diasporës e përfaqësuar nga Kryetari Ardian Lekaj ,paraqiti disa propozime lidhur me lehtësimin e situatës së krijuar nga COVID-19, si dhe rimëkëmbjen e sistemit ekonomik. Sa i përket hartimit të një strategjie rimëkëmbjeje, z. Lekaj nënvizoi se është i nevojshëm krijimi i një grupi kombëtar ekspertësh. Në fjalën e tij, z.Lekaj ka theksuar se është me rëndësi të kuptohet çdo ndërhyrje nga shteti pasi sistemin financiar mund të ketë pasoja. Sipas tij, masat duhen vlerësuar në një analizë shumëdimensionale për tregun dhe operatorët e tij. Për sa i përket çështjeve administrative dhe proceduriale, z.Lekaj ka këshilluar të krijohet një agjenci koordinimi dhe monitorimi për të përcaktuar rregullat dhe planin e veprimit, që do të vijë nga propozimet e ekspertëve.
Ndër të tjera, ai është ndalur edhe tek disa çështje me rëndësi për biznesin shqiptar në Diasporë dhe Shqipëri.
Përveç propozimeve nga përfaqësuesit e Dhomave të Biznesit në këtë mbledhje u prezantuan edhe gjetjet kryesore të anketës “Mbi Vlerësimin e Ndikimit të Pasojave të Pandemisë COVID-19 mbi Aktivitetin e Biznesit në Shqipëri” zhvilluar nga Ministria e Financave dhe Ekonomisë si dhe Sekretariati i Këshillit të Investimeve.
Coronnvirusi infekton sistemin ekonomik!
Nga Ardian Lekaj
Për Romakët e vjetër muaji mars ishte muaji i parë i vitit kalendarik dhe festonin Vitin e Ri. Siç duket ardhja e pranverës i zgjonte nga gjumi dimëror dhe u jepte energji te reja. Por këtë nuk mund ta themi sot për marsin e 2020-ës, në këtë vit kur epidemia COVID-19 është shpërndarë në mbi 140 shtete.
Megjithëse gjendja është goxha e tensionuar, nuk ka kohë dhe vend për pesimizëm. Optimizmi është mekanizmi më i mirë për të mbijetuar. Një optimist e ka më të thjeshtë t’i japë rrugëzgjidhje një situate si kjo e sotmja se sa ai që shikon vetëm problematika.
Në fund të viteve 1900, Bota ishte e tensionuar se si do të kalonte ndryshimi digjital në vitet 2000. Kjo situatë u kalua më kollaj se çdokush e mendonte. 10 vjet të shkuara përballuam krizën financiare, ndaj dhe sot nuk është e domosdoshme të jesh ekonomist për të kuptuar se kjo që po përjetojmë sot është vetëm kriza e radhës.
Natyrisht që pas krizës financiare të viteve 2008-2010 Bankat Botërore dhe Qeveritë kanë më pak rezerva për të përballuar krizën e re, ndaj dhe teori të vjetra ekonomike nxirren nga raftet dhe përdoren në treg. E tillë është teoria “helicopter money” të cilën e prezantoi për herë të parë ekonomisti Milton Friedman në vitin 1969. Ai u përpoq të shpjegonte efektin në ekonomi të pareve që “bien nga qielli”. Kjo teori u rizgjua në fillim të viteve 2000 nga Ben Bernake, ish Guvernatori i Rezervave Federale, i cili pretendonte se në një mënyrë të tillë të hedhjes së parave në treg do t’i pengohej deflacioni. Këtë iniciative e zbatuan kohët e fundit edhe shtete si Hong Kong, Macau apo Singapori. Për çdo qytetar mbi 18 vjeç dhe rezident ne Hong Kong qeveria dha 1200$. Kjo nuk është gjë tjetër veçse një metodë apo skemë monetare e qeverisë për rishërndarjen e të ardhurave pa asnjë implikacion monetar, rezultatet konkrete të së cilës ndoshta nuk do te dalin kurrë në pah.
A mund të parashikohej apo parandalohej kjo situatë në të cilën ndodhemi sot?
Po të kishte një komunikim më transparent Botëror, sigurisht që efektet do të kishin qenë më të kontrollueshme. Po si në shumë raste epidemish kjo gjë u nënvleftësua dhe bile u fsheh informacioni i situatës fillestare në Kinë. Falë sistemit njëpartiak Kinez, ata arritën që qytete dhe fshatra t’i fusin në izolim total dhe të ngrenë spitale imediate të ndihmës së shpejtë brenda javës. Kuptohet se pas një reagimi të tillë vendin e zë ankthi dhe paniku për të nesërmen.
Mendoj se sot jemi në një luftë ekonomike. Kjo situatë ishte e pashmangshme për ekonominë botërore. Diçka e këtij apo atij lloji do të ndodhte, pasi ekonomia nuk mund të vazhdonte në të njëjtën mënyrë. Paraja sot nuk ka asnjë vlerë, bile dhe interesi bankar në Europë është negativ. Zhvillimi teknologjik i përmbushi kërkesat minimale të konsumatorëve dhe kërkesa kaloi në luks. Kjo krizë padyshim do të jetë më e forta pasi ka kapur edhe sektorin e shërbimeve, gjë që nuk është parë më parë.
Tremujori i parë i vitit ishte negativ për shkak të ekonomisë Kineze, tremujori i dytë akoma më keq për shkak të ekonomisë Amerikane dhe Europiane.
Rënia pa diskutim do të jetë globale. Të paktën askush në Botë sot, nuk do të habitet meqë në vitin 2020 nuk do të ketë rritje ekonomike, por do të ketë falimentime dhe papunësi.
E megjithatë kjo krizë ka edhe anët e saj pozitive:
– Ka më pak lëvizje nëpër Botë, gjë që i gëzon ambjentalistët. Natyrës padyshim do t’i kushtohet një vëmendje më e veçantë;
– Njerëzit çuditërisht më në fund po gjejnë kohë për njëri-tjetrin. U thyen ngricat në marrëdhënie dhe po kalohet në përkujdesje;
– U vërtetua se globalizimi i produkteve jetike nuk po funksionon dhe do të japë impulse të reja për produktet lokale;
– Do të lindin sisteme dhe mekanizma të rinj financiarë për të drejtuar ekonominë Botërore. Sistemi i vjetër është i lodhur, mekanizmat kredituese në ekonomi nuk kanë dhënë rezultate të mjaftueshme;
– Iniciativa të reja teknologjike do të zhvillohen për të udhëhequr jetën e re globale;
– E-commerce do të marrë impulse dhe dimensione të reja.
Në gjithë këtë situatë të tensionuar roli i Qeverisë Shqiptare është deçiziv dhe duhet vepruar në mënyrë efektive për ngadalësimin e infeksionit ekonomik. Ekonomia e sotme nuk është gjë tjetër, veçse një ingranazh lëvizës, ku ka një ndërthurje mes individëve, kompanive, konsumatoreve dhe institucioneve bankare e financiare. Ky ingranazh nuk duhet të ndalojë dhe duhet të jetë gjithnjë në lëvizje.
Pa diskutim që vendimet e Qeverisë deri tani për karantinën dhe izolimin janë të domosdoshme dhe shumë të arsyeshme, por në totalin e saj në rast se nuk gjendet ekuilibri i duhur që ingranazhi ekonomik të vazhdojë të rrotullohet, do ta çojë vendin në katastrofë ekonomike.
Nuk ka vend për panik.
Duhen krijuar grupe pune me specialistë të ekonomisë për të gjetur mënyrën se si të stimulohet politika fiskale pa krijuar borxh të mëtejshëm, dhe në veçanti se si të plotësohen disa prioritete bazike siç janë:
– Individët të marrin rrogat edhe kur ju duhet të qëndrojnë në karantinë, në mënyrë që të kenë mundësi të paguajnë shpenzimet ditore;
– Nëpërmjet politikave mbështetëse financiare kompanitë private të arrijnë të mbijetojnë në këtë situatë;
– Sistemi financiar të mos infektohet nga kriza virale shëndetësore.
* Autori është kryetar i Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare
Koronavirusi, shoqëritë dhe ndikimi në ekonominë botërore
-
– Nga Ardian Lekaj
Sot COVID-19 ose koronavirus është shndërruar në kryefjalën e ditës në çdo vend të botës. Dhe nuk është çudi që të gjithë janë të përqëndruar tek kjo temë dhe kanë lënë pas dore tema të tjera që janë deçizive për realitetin ekonomik, shoqëror e politik të Europës dhe të botës, siç është Brexit, situata në Iran/Irak, refugjatët sirianë, konflikti në kufirin Turko-Grek për të përmendur disa.
Brexit i kushton taksapaguesve anglezë rreth 5 miliardë € sipas statistikave të NAO (National Audit Office). Që në tetor të vitit 2019 po punojnë rreth 22 mijë njerëz për këtë çështje, por askush nuk deklaron shifra transparente dhe të argumentuara për këtë proces të paprecendent dhe ndikimin e tij në ekonominë britanike.
Sigurisht është akoma herët për të thënë se sa do të jetë ndikimi i koronavirusit në ekonominë botërore, por le të marrim vetëm një shembull të dhënë nga IATA (International Air Transport Association) e cila parashikon një humbje 56 deri në 101 miliard euro vetëm për sektorin e fluturimeve. Numri i rezervimeve ka rënë me 50-60 % . Nuk dihet se si do ta përballojnë këtë situatë kompanitë e fluturimeve që kanë kohë që dihet se kanë probleme si “Alitalia” apo “Norwegian Air”.
Nga SARS pati një tkurrje në bursat botërore me rreth 40 miliardë $ por që nga ai moment ekonomia kineze u zhvillua nga vendi i 6 në vendin e dytë sot . Ekonomia kineze në 2003 përfaqësonte 4.2 % të ekonomisë botërore ndërsa sot 16.3 %.
Nga ana tjetër Kina që është aktualisht vendi më i prekur nga kjo pandemi, është më e fuqishme ekonomikisht sot se sa ishte në vitin 2003.
Të gjitha rregullat e reja që do të vendosin kundra coronavirusit do të shkaktojnë akoma më shumë dëme se virusi vetë. Të gjithë specialistët thonë që ky virus nuk është më i fortë se një grip e prapëseprapë po vihen kufizime të reja. Kjo padiskutim do të ndihet në xhepin e njerëzve. Pas një epidemie të tillë do të rritet papunësia, sëmundjet etj.
Coronavirusi është një problem biologjik, dhe jo një problem ekonomik. Sado para të hidhen në treg, nuk do të ndihmojnë situatën. Tregjet duhet të kuptojnë se situata ekonomike e krijuar nga pandemia nuk ndryshohet duke printuar para, ky është një proces psikologjik që ndoshta do të sjellë një krizë shumë të madhe dhe do te shkaktojë shumë humbje .
Por çfarë mund të bëjmë ne si komunitet biznesi përpara një situate të tillë?
Disa gjëra të vogla por që në fund mund të bëjnë një diferencë të madhe:
Sot më shumë së kurrë duhet të jemi të përgjegjshëm për punën tonë, por mbi të gjitha për shëndetin dhe kujdesin ndaj klientëve.
Të gjithë administratorët e hoteleve pa asnjë hezitim duhet të inspektojnë imtësisht çdo ambient të hotelit, restoranti barit etj, dhe të deklarojnë në mënyrë vullnetare nëse ambienti është i kontaminuar.
Inspektorët që kontrollojnë bizneset duhet të çertifikohen si të shëndetshëm dhe të paprekur nga virusi.
Të mundësohet shërbimi i mjekut të lëvizshëm pranë institucioneve apo kompanive të ndryshme.
Punëmarrësit ti jepet e drejta të deklarohet në gjendje të mirë shëndetësore edhe pa paraqitur raportim mjekësor.
Ne si Dhomë e Biznesit e Diasporës Shqiptare do të përpiqemi që të krijojmë një rrjet me sipërmarrës nëpër botë, për të menaxhuar kërkesat e tregut që me siguri do të lindin. Si dhe do të kërkohet bashkëpunim me bankat e nivelit të dytë për të financuar tregun e importeve për produktet imediate apo siç quhen ndryshe të shportës dhe ato të mbrojtjes imediate.
Katër muaj më parë, pas tërmetit shkatërrues të 26 Nëntorit, shqiptarët kudo në botë treguan se dinë të mbështesin njëri-tjetrin në vështirësi. Sprova e dytë për ne erdhi shumë shpejt, por edhe këtë herë do t’ia dalim së bashku.
*Autori është kryetar i Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare
Dhoma e Biznesit të Diasporës organizoi mbledhjen e parë të Asamblesë së Përgjithshme të anëtarëve për vitin 2020
Mbledhja e Asamblesë së Anëtarëve është një prej aktiviteteve më të rëndësishme të Dhomës së Biznesit, e cila shërben për të bërë një bilanc të punës së zhvilluar që prej krijimit të Dhomës.
Kryetari i Dhomës së Biznesit të Diasporës z.Ardian Lekaj komunikoi se kuota e anëtarësimeve pranë Dhomës do të jenë 0 (zero) deri në muajin Nëntor 2021, si rezultat i mbështetjes dhe asistencës financiare nga Fondi Shqiptar për Zhvillimin e Diasporës nëpërmjet projektit “Për Dhomën e Biznesit të Diasporës” – krijimi dhe nxitja e investimeve në Shqipëri.
Nismë kjo e cila u mbështet nga Presidenti i Nderit i Dhomës së Biznesit të Diasporës z. Lazim Destani dhe anëtarët e tjerë të asamblesë të pranishëm në mbledhje Kledis Panajot Rumi, Bujar Zhuri, Silva Mecaj dhe Gjin Gjoni.
Kryesia e Dhomës së Biznesit të Diasporës zhvilloi mbledhjen e parë për vitin 2020
Kryetari i Kryesisë z. Ardian Lekaj informoi anëtarët lidhur me çështjet e rendit të ditës, me fokus kryesor diskutimin dhe miratimin e rregullores së Dhomës së Biznesit të Diasporës
Anëtarët e Kryesisë gjithashtu u informuan mbi aktivitetin e Dhomës së Biznesit të Diasporës, bashkëpunimet e deritanishëm midis Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare, Agjencisë Shqiptare për Zhvillimin e Investimeve (AIDA) dhe Agjencisë së ofrimit të Shërbimeve Publike të Integruara (ADISA).
Gjithashtu u diskutua edhe për organizmin e Forumit të Biznesit të Diasporës Shqiptare, i cili paraprakisht është vendosur të zhvillohet në 3-4 qershor 2020.
Gjatë mbledhjes gjithashtu anëtarët e Kryesisë analizuan dhe prezantuan disa ide konkrete rreth strategjisë për zhvillimin e Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare si dhe shërbimeve që ajo do të ofrojë në të ardhmen.
Në përfundim të mbledhjes, u miratua në unanimitet Rregullorja e Dhomës së Biznesit të Diasporës si dhe disa akte të tjera administrative.
Të pranishëm në këtë mbledhje ishin Presidenti i Nderit I Dhomës së Biznesit të Diasporës Z. Lazim Destani dhe anëtarët e tjerë të kryesisë Kledis Panajot Rumi (Greqi), Bujar Zhuri (Norvegji), Visar Tasimi (SHBA), Jorida Qirjako (Britani e Madhe si dhe Ergys Luga (Itali).
Të bësh Biznes në Ballkanin Perëndimor, shifra dhe zhvillime
Sipas të dhënave nga Raporti më i fundit i Konkurrueshmërisë Globale të World Economic Forum, për vitin 2019 vihen re përmirësime në lehtësinë e të bërit biznes në rajon.
Sipas anketimit të kryer në biznese të mëdha, sfidat kryesore të rajonit qëndrojnë në ineficensën e disa tregjeve financiare, të punës dhe produkteve.
Shqipëria ka bërë përpjekje domethënëse për të ulur kohën dhe kostot për të nisur një biznes të ri, vetëm për 5 ditë, me një kosto sa 11% e të ardhurave mesatare vjetore.
Maqedonia e Veriut ka suportuar fort statup-et për nisjen e të cilave duhen vetëm 14 ditë, me një kosto sa 1% e të ardhurës mesatare.
Mali i Zi ka teknologjinë më të mirë në rajon, me një fokus të fortë në inovacion, robotikë dhe inteligjencë artificiale.
Në Serbi të ngresh një biznes të ri duhen vetëm 5 ditë, me kosto 2% të të ardhurave mesatare.
Serbia karakterizohet nga niveli më i lartë i R&D, në rajon, si rrjedhojë edhe e IHD-ve hyrëse, ndërsa Bosnie dhe Herzegovina ka përmirësuar ndjeshëm përshtatjen ndaj teknologjisë së re.
- Përgatiti Soana Jaupllari
Investimet nordike në Shqipëri, bregdeti atraksioni kryesor
Për kreun e “NordicInvestGroup” Bujar Zhuri legjislacioni shqiptar ka bërë përmirësime në strategjitë për thithjen e investitorëve të huaj por ka ende shumë punë për të bërë
Bujar Zhuri është një prej shqiptarëve më të suksesshëm në Norvegji. Me një eksperiencë më shumë se 25 vjeçare në botën e biznesit ndërkombëtar, prej disa vitesh tashmë ka kthyer vëmendjen drejt vendlindjes, duke mundësuar implementimin e projekteve të ndryshme ndërkombëtare në vendin tonë.
Në krye të kompanisë “NordicInvestGroup”, tashmë Anëtar i Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare ai thekson rëndësinë e pjesëmarrjes në këtë strukturë kyçe për bashkimin e investitorëve, biznesmenëve dhe sipërmarrësve shqiptarë brenda dhe jashtë vendit.
Zhuri ju jeni një nga të parët anëtarë të Dhomës së Biznesit të Diasporës. Sa i rëndësishëm është për ju anëtarësimi në një strukturë të tillë të dedikuar plotësisht investitorëve, biznesmenëve, sipërmarrësve shqiptarë në Diasporë?
Mendoj se anëtarësimi në këtë strukturë është shume i rëndësishëm për faktin se nëpërmjet kësaj strukture investitorët shqiptar, jo vetëm do të rrisin mundësitë e bashkëpunimit me njeri-tjetrin, por edhe do te informohen më mirë për legjislacionin dhe mundësitë e investimeve në vendlindje.
Ju jeni vendosur në Norvegji rreth 26 vite më parë. Fusha juaj e studimeve ka qene shumë larg botës së biznesit, si u përfshitë ju në biznes?
Unë kam mbaruar disa universitete. Kam studiuar kryesisht mësuesi, juridik dhe me tej kam shume kualifikime në pedagogji e psikologji. Kam punuar mësues në shkolla norvegjeze mbi 14 vjet dhe në 2007 ndryshova profil.
Duke parë zhvillimet në rajon, sidomos ato në Slloveni e Kroaci mendova të promovoja Shqipërinë në një nga mediat më të mëdha në Norvegji. Bashkëpunova me gazetën “Aftenposten” e cila botoi shkrimin “Shqipëria si një mundësi e mirë investimi”. Pas publikimit shumë vendas më shkruajtën, kishin shumë interes për Shqipërinë dhe donin të dinin më shumë.
Duke parë këtë interes të madhe së bashku me disa miq të mi norvegjez hapëm një kompani konsulence dhe investimesh, nëpërmjet të cilës arritëm të sillnim grupin e parë të investitorëve norvegjez në Shqipëri, një grup prej 32 investitorësh.
Qëllimi im ishte të shndërroja qytetet e Sarandës dhe Vlorës në një oaz skandinavesh. Nuk ishte e lehtë, por gjithsesi qëllimin e arritëm. Sot mund të themi se këto dy qytete bregdetare janë destinacioni i preferuar i turisteve nordik. Madje mund të them se vetëm në Sarande rreth 600 norvegjezë kanë investuar në pasuri të paluajtshme, apartamente.
Por ky ishte vetëm fillimi. Ju keni arritur të sillni në Shqipëri edhe investitorë të përmasave ndërkombëtare…
Paralelisht arritëm të sjellim një nga projektet më të mëdha që ka Shqipëria aktualisht, kompaninë “Statkraft” me projektin e Devollit. Një kompani që ka investuar mbi një miliard dollar investime në Shqipëri. Ky është një sukses shumë i madh për mua. Gjithashtu mund të them se sot jemi krenar që kemi sjelle qindra norvegjeze e skandinavë që kanë blerë shtëpi në Sarandë, Vlorë apo Durrës.
Për shoqëritë nordike shpesh ekziston mendimi se është e vështirë integrimi, dhe aq më tepër arritja e sukseseve në fusha kaq konkurruese si biznesi. Cili është sekreti i suksesit në rastin tuaj?
Sigurisht që nuk është e lehtë ti bindësh e ti sjellësh në Shqipëri investitorët norvegjez apo skandinave. Por ajo çka është më e rëndësishme është profesionalizmi dhe aftësitë për të treguar realitetin, me të mirat dhe të këqijat që ka Shqipëria.
Pas “Statkraft”, çfarë shikoni si hap të radhës?
Po punoj për të realizuar një projekt të madh në bujqësi, që përsëri do të jetë projekt dhe investim norvegjez prej disa milionë euro për prodhim dhe eksport në vendet e BE-së. Kompania ime është partnere në këtë investim me një grup shumë të fuqishëm investitorësh norvegjeze që kane shumë ferma nëpër botë.
Sot jemi tre dekada pas valës më të madhe të emigracionit që përjetoi Shqipëria. Shumë prej atyre që lanë vendin në vitet ‘90 janë aktualisht, sikurse edhe ju, sipërmarrës të rëndësishëm në vendet ku jetojnë. Kjo kategori shi sipërmarrës të tjerë të vendosur më herë në Diasporë janë organizuar në struktura të mirëfillta si Unioni Global i Bizneseve të Diasporës, pjesë e të cilit jeni edhe ju. A mund të themi se në këtë komunitet ka nisur të flitet për vendlindjen, për të investuar?
Patjetër që po. Ky është edhe qëllimi i ngritjes së Unionit Global të Bizneseve të Diasporës.
Cilët mendoni se janë sektorët më me potencial që përbëjnë interes për investitorët nga Diaspora?
Bregdeti dhe ndërtimet në bregdet, përbëjnë potencialin më të madh dhe sigurisht interesin me të madh të investitorëve të Diasporës.
Sa i takon praktikave për hapjen e një biznesi këtu, ngritjen e një investimi apo krijimin e një bashkëpunimi më sipërmarrës të huaj. A mendoni se sistemi aktual është efikas?
Mendoj që legjislacioni shqiptar ka bërë përmirësime duke iu afruar standardeve të BE-së. Ajo çka lë shumë për të dëshiruar është administrata dhe sjellja e saj ndaj investitorëve të huaj. Këtu duhet ndërhyrje urgjentisht, kjo për të përmirësuar klimën dhe imazhin e vendit.
Dhe në fund çfarë do ti thoni një sipërmarrësi/ biznesmeni/ investitori shqiptar brenda dhe jashtë vendit që dëshiron të bëhet pjesë e Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare por ende nuk ka vendosur?
Anëtarësimi i biznesit pranë Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare duhet parë si një ure lidhjeje midis investitorëve vendas dhe atyre nga Diaspora.
Workshop-et e përbashkëta do të bënin edhe me interesant këtë bashkëpunim.
Dhoma e Biznesit të Diasporës në konferencën Ballkanike për Dialogun në Biznes në Hagë
Dhoma e Biznesit të Diasporës mori pjesë në konferencën Ballkanike për Dialogun në Biznes, 2020 e cila u zhvillua të enjten në Hagë.
Gjatë kësaj konferencë u diskutua rreth zhvillimeve më të fundit ekonomike në vendet e Ballkanit në Shqipëri, Bosnje dhe Herzegovinë, Kosovë, Maqedoni e Veriut, Serbi dhe Greqi.
Një nga çështjet kryesore të diskutimeve ishte “Si të bësh biznes” në vendet e Ballkanit. Ndërsa me tej diskutimet u fokusuan te të potencialet që kanë dhe çfarë mund të ofrojnë vendet e rajonin të Ballkanit Perëndimor.
I pranishëm në këtë aktivitet ishte kryetari i Dhomës së Biznesit të Diasporës Shqiptare z.Ardian Lekaj, i cili prezantoi para kompanive Hollandeze të interesuara për investime në Shqipëri mundësitë dhe potencialet që ofron vendin ynë.
Shqipëria, CEFTA-s dhe krijimi i një zone të tregtisë së lirë
Në kuadër të integrimit rajonal, Shqipëria fillimisht u përfshi në marrëveshje bilaterale të tregtisë së lirë me vende të rajonit, të cilat konvergjuan në marrëveshjen CEFTA 2006, e nënshkruar në 19 dhjetor 2006, në Bukuresht, Rumani. Qëllimi kryesor i CEFTA-s ishte krijimi i një zone të tregtisë së lirë midis vendeve nënshkruese, ccka nënkuptonte zgjerimin dhe përshpejtimin e tregtisë së mallrave dhe shërbimeve, tërheqjen dhe nxitjen e investimeve të huaja direkte, eleminimin e barrierave në tregtinë ndërmjet palëve, harmonizimin e rregullave të konkurrencës, mbrojtjen e të drejtave të pronësisë intelektuale në përputhje me standardet ndërkombëtare, si dhe integrimin e rajonit në tregtinë globale. Procesi i integrimit rajonal në kuadrin e CEFTA, përveç përfitimeve të drejtpërdrejta për vendet anëtare dhe për rajonin në tërësi, funksionon edhe si një urë lidhëse që përshpejton edhe integrimin evropian të secilit nga vendet anëtare. Anëtare të CEFTA 2006 janë: Shqipëria, Bosnie dhe Herzegovina, Maqedonia e Veriut, Mal i Zi, Serbia, Kosova dhe Moldavia.
Në 1 janar 2019, Shqipëria mori kryesinë e CEFTA. Komuniteti i Biznesit e cilësoi këtë mundësi si një avantazh për të influencuar më shumë në eleminimin dhe zbutjen e barrierave tregtare, kryesisht atyre jotarifore mes vendeve anëtare, me impakt nxitjen e tregtisë rajonale. Rreth 25% e tregtisë së CEFTA-s është tregti ndër-rajonale dhe rreth 75% për pjesën tjetër të botës, kryesisht për tregjet në BE. Statistikat në 2019 tregojnë se shkëmbimet tregtare midis Shqipërisë dhe vendeve të CEFTA-s tejkaluan vlerën e 750 milion euro, në të cilat pesha e importeve arrin në 40 % dhe e eksporteve në 60 %. Trendi pozitiv i shkëmbimeve tregtare në vitet 2014-2018 ka pësuar një rritje të përvitshme mesatare në nivelin prej 6%.
Gjatë javës së CEFTA në dhjetor 2019 në Tiranë, Komisioni Europian firmosi Grantin prej 10 mln Euro për anëtarët e CEFTA, me qëllim nxitjen e mëtejshme të integrimit ekonomik rajonal. Objektivi kryesor i Grantit qëndron në suportimin e agjendës së CEFTA në tregtinë e të mirave dhe shërbimeve si dhe e-commerce, duke ndihmuar në nxitjen e integrimit ekonomik rajonal. Gjate viteve 2020-2023, ky projekt do të mbeshtesë më shumë se 1200 SME në gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor, për të përmirësuar potencialet për eksport, hyrjen në tregje të reja, tërheqjen e investimeve të huaja.
- 1
- 2
